De Transavanguardia, een van de belangrijkste Italiaanse artistieke bewegingen van na de tweede wereldoorlog, maakte deel uit van een internationale heropleving van de expressionistische schilderkunst in de late jaren zeventig en de jaren tachtig. De term, die letterlijk ‘voorbij de avant-garde’ betekent, werd in 1979 voor het eerst gebruikt door de befaamde kunstcriticus en tentoonstellingsmaker Achille Bonito Oliva. Die schreef: “De trans-avant-garde verwerpt de idee van een artistiek proces dat zich de conceptuele abstrahering als enig doel stelt. Zij introduceert de mogelijkheid om het lineaire verloop van de vroegere kunst te beschouwen als niet beëindigd…”.

De beweging reageerde tegen de oorspronkelijke avant-garde en tegen de alomtegenwoordige conceptuele kunst door in de tekenkunst, schilderkunst en beeldhouwkunst terug emoties en poëtische subjectiviteit toe te laten. De Transavanguardia greep terug naar stijlen uit het verleden en citeerde gretig uit de kunstgeschiedenis, de klassieke mythologie, de volkscultuur en de eigen symbolistische traditie.

Bij het begin van de jaren ’80 was Deweer Gallery de eerste Belgische galerie die de Italiaanse Transavanguardia introduceerde.

De galerie is trots om de hernieuwde belangstelling voor deze historisch belangrijke beweging te kunnen beantwoorden met een retrospectieve tentoonstelling. Deze bestaat volledig uit beschikbaar werk, enerzijds van belangrijke kunstenaars uit de Transavanguardia zelf zoals Francesco Clemente, Enzo Cucchi, Giuseppe Gallo en Mimmo Paladino, maar anderzijds ook van Domenico Bianchi en Gianni Dessì, twee vooraanstaande leden van een groep jongere kunstenaars die in Rome werkten, werden beïnvloed door de subjectiviteit en spontaniteit van de Transavanguardia. Elk groeiden ze op hun manier uit tot grote artistieke persoonlijkheden.

Francesco Clemente (1952) stond onder invloed van verschillende denkers zoals Gregory Bateson, William Blake, Allen Ginsbserg en Krishnamurti, en zijn werk vertoont een al even grote verscheidenheid aan media en materialen. Het ontwikkelt zich op een niet-lineaire wijze, daarin veeleer bepaald door een registratie van fluctuaties in de eigen persoon dan door stijl. Als gevolg hiervan is zijn oeuvre stilistisch gevarieerd. Bovendien belichaamt het niet alleen diverse mediums, maar ook diverse culturen. In de jaren 1980 woonde Clemente in India en New York en werkte hij net zo goed samen met Indiase ambachtslieden als met schilders Basquiat en Warhol.

Enzo Cucchi (1949) is een van de sleutelfiguren binnen de Italiaanse Transavanguardia. Hij wil zich in het bijzonder distantiëren van elke cerebrale interpretatie van de wereld, om een irrationele vorm van energie vrij te maken. Hij creëert beelden en objecten die tot doel hebben de mythe te herstellen als een belangrijke leidraad voor het begrip van de mensheid. Hij boort daarbij oude Europese en Italiaanse culturele bronnen aan. Cucchi’s beeldend werk is vaak gemaakt in interactie met zijn poëtisch denken en schrijven. De dichterlijke kwaliteit van zijn beeldtaal is buitengewoon.

Gianni Dessì (1955) begon zijn artistiek parcours in het theater en de scenografie. Via een opgemerkte performance belandde hij in de beeldende kunst. Daarin bleef zijn interesse voor ruimte en expressie merkbaar. In de jaren negentig sloot Dessì zich aan bij de zogeheten kunstenaarsgroep Nuova Scuola Romana di San Lorenzo en maakte hij polimateriële, heterogene werken onder meer in olieverf en met encaustiek (vloeibare hete (bijen)was vermengd met hars, olie en pigmenten). Het zoeken naar mogelijkheden om de relatie van schilderkunst en beeldhouwkunst met de ruimte te versterken en naar de fundamentele, expressieve eigenschappen van kleuren en vormen zijn voor Dessì altijd een belangrijke motivatie geweest.

Mimmo Paladino (1948) hield zich in het prille begin van zijn kunstenaarsbestaan vooral met tekenkunst bezig, wat de stijl van zijn latere werk als schilder, beeldhouwer en grafisch kunstenaar danig heeft bepaald. Hij ontwikkelde een allegorische, figuratieve beeldtaal, daarbij voornamelijk beïnvloed door christelijke kunst en klassieke mythologie, maar ook door Egyptische, tribale en moderne kunst. Kenmerkend voor zijn werk zijn een aangrijpend expressieve stijl en een fascinatie voor de existentiële thema’s. Paladino was in meerdere grafische technieken erg bedreven.

Bekijk hier de exhibition file over de show.